„ჩემს ხანგრძლივ, უსასყიდლო მუშაობაში ბევრი დაბრკოლება და სიღარიბე ვითმინე, მაგრამ მე მანუგეშებდა ჩემი შრომა და მისი ნაყოფი“ - წმინდა ფილიმონ მგალობელი, ერისათვის თავდადებული.

ფილიმონი ქორიძე 1835 წელს გურიაში, მღვდლის ოჯახში დაბადებულა. იგი იყო პირველი ქართველი პროფესიონალი ბანი ლა სკალაში, მას წარმატებით ჰქონდა ჩატარებული კონცერტები ევროპისა და ამერიკის საოპერო სცენებზე.

1881 წლის 31 მაისს გაზეთ „დროებაში“ გორის ეპისკოპოსი ალექსანდრე აღნიშნავდა: „ამ წელს, წასულის აპრილის ხუთს, ბზობას მნახა მე ხელოვანმა, მომღერალმა და ნოტის მცოდნემ ფილიმონ ქორიძემ, რომელიც დამპირდა ქართული გალობის ნოტზედ გადაღებას“.

სწორედ ამ პერიოდიდან იწყება ფილიმონ ქორიძის ბიოგრაფიის ის უმთავრესი ეტაპი, რომლსაც მან მთელი შემდგომი ცხოვრება მიუძღვნა და რომელიც, მისი თქმით, „საშვილიშვილო საქმე იყო. მე ამას ვგრძნობდი და, რა თქმა უნდა, ვღელავდი“.

ფილიმონი იმდენად დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა ქართული საგალობლებისა და სიმღერების გადარჩენისა და ნოტებზე გადატანის საქმეს, რომ საოპერო კარიერაზე უარი თქვა:

„საოპერო ასპარეზმა დროებით კმაყოფილება მომცა: ვამაყობდი, რომ მე, ქართველმა კაცმა, ჩვენი ქვეყანა ვასახელე, ტაშს მიკრავდნენ, წერდნენ - სახელოვანი კაცი ხარო. შემდეგ კი დავფიქრდი და დავინახე, რომ გამოჩენილი მომღერლის წარმატება და ბედიც დროებითია, წარმავალია. დღეს ხელით მატარებენ, მადიდებენ. მოვკვდები - ჩემი ხსენებაც გაქრება, ჩემი კვალიც არ დარჩება ჩემს ქვეყანას, შთამომავლობას ვერაფერს დავუტოვებ. ჩემი დღევანდელი მუშაობა კი საზოგადო მოღვაწეობაა, შინაარსით სავსე, ჩემი ქვეყნისათვის სასარგებლო და საჭირო. ჩემი ნამუშევარი ჩაწერილი და დაბეჭდილი არასოდეს არ წაიშლება და ჩვენს ქართულ მუსიკას მაღლა აიყვანს, სხვა ქვეყნების მუსიკას გადააჭარბებს“.

მთელი მისი შემდგომი ცხოვრება იყო საოცარი ისტორია ქართული საგალობლების ხუთხაზიან ნოტებზე გადატანისა და სამუდამოდ შენარჩუნებისა, უპოვარებასა და სიდუხჭირეში როიალის აწყობით თავის რჩენისა, სოფელ-სოფელ უნიკალური საგალობლებისა და სიმღერების ძიებაში ურემზე დაკეცილი ფისჰარმონიით ხეტიალისა, „ქორიძის ხოროს“ დაარსებისა, გადარჩენილი და ნოტებზე ჩაწერილი საგალობლების გამოცემისთვის ზრუნვისა, რადგან:

„ხომ სხვადასხვა სამეფოებში ვყოფილვარ და მომივლია და მათი ყველაფერი შემისწავლია, მაგრამ მთელ ქვეყანაზე არც ერთ ტომს არც ერთ სამეფოს არა აქვს ისე მრავალი, ისე სრული, ისე გამტაცი, ისე კაცის აღმაფრთოვანებელი წყობილი მუსიკა, გალობა და სიმღერა, როგორც ამ ჩვენს პატარა ერს გვაქვს. ამისთვის დღე და ღამე თავს ვიკლავ მეტის-მეტის შრომით, რომ არ დამრჩეს ნოტებზე გადაუღებელი და დაუწერავი სიმღერა-გალობის სხვადასხვა ხმები“.

თურმე სიცოცხლის ბოლო წლებში წუხდა: „მეშინია, მთელი ეს განძი ჩემს შემდეგ სადმე სარდაფში ან რომელიმე მუზეუმის თაგვების სახრავი არ გახდესო“, საგალობელების გამოცემას იტალიაში გეგმავდა, მაგრამ 1911 წლის ზაფხულში ბახმაროში ცხენით მგზავრობისას დაშავდა, სისხლი მოეწამლა და გარდაიცვალა.

ფილიმონი ოზურგეთში დაკრძალეს, თუმცა მრავალი წლის განმავლობაში მისი საფლავი დაკარგული იყო. 1990 წელს საფლავის სავარაუდო ადგილას ბიუსტი დაიდგა.

ფილიმონ ქორიძის მიერ ნოტებზე გადატანილი 5532 საგალობლის ხელნაწერები მისმა მოწაფემ, ქართული საეკლესიო გალობის დიდმა მოამაგემ, წმინდა ექვთიმე აღმსარებელმა (კერესელიძე) გადაარჩინა და შემოუნახა შთამომავლობას...

2011 წლის 20 დეკემბერს საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდა სინოდმა ქართველი ერისა და ეკლესიის წინაშე გაწეული ღვაწლისა და დამსახურებისათვის ფილიმონ ქორიძე წმინდანად შერაცხა, ეწოდა წმინდა ფილიმონ მგალობელი, ერისათვის თავდადებული და მისი ხსენების დღედ 25 ივლისი დადგინდა...

შეგვეწიოს წმინდა ფილიმონ მგალობელი და ერისათვის თავდადებული წმინდანის მეოხებით, მის მსგავსად, „გულისა მხურვალებითა და ტრფიალებითა საუფლოითა“ გვემსახუროს ერისა და ეკლესიისათვის.

მოამზადა თამარ ასათიანმა