სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის, უწმინდესისა და უნეტარესის, ილია II-ის
სააღდგომო ეპისტოლე
საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესიის
ღვთისმოყვარე და ღვთივკურთხეულ სამწყსოს
„მე ვარ აღდგომაჲ და ცხორებაჲ. რომელსა ჰრწმენეს ჩემი,
მო-ღათუ-კუდეს, ცხოვნდესვე“ (იოანე 11,25).
სიკვდილ-სიცოცხლის გამოუცნობი იდუმალება მუდამ თან გვდევს.
ღმერთმა ინება და ღირს გვყო, რომ დღეს კვლავ გვეგრძნო ღვთაებრივი საიდუმლო სიკვდილზე სიცოცხლის გამარჯვებისა - ქრისტეს ბრწყინვალე აღდგომისა.
მათე მოციქული გვამცნობს, თუ როგორ ახარა უფლის საფლავთან გათენებისას მისულ მენელსაცხებლე დედათ ღვთის ანგელოზმა: "ნუ გეშინინ თქუენ, ვიცი, რამეთუ იესოს ნაზარეველსა ჯუარ-ცუმულსა ეძიებთ, არა არს აქა, რამეთუ აღდგა... და ადრე წარვედით და უთხრათ მოწაფეთა მისთა, ვითარმედ აღდგა მკუდრეთით" (მათე 28,5-7).
მას შემდეგ აი უკვე ოცი საუკუნეა, რაც ქრისტეს აღდგომის სიხარული თაობიდან თაობას გადაეცემა. ამ არამიწიერი, ულევი სიხარულით აღვსილი მეც სიყვარულით მოგილოცავთ:
ქ რ ი ს ტ ე ა ღ დ გ ა !
აღდგა იგი ახლობელთა და შორეულთა, დიდთა და მცირეთა, ძლიერთა და უძლურთათვის, რაჲთა ყოველსა რომელსა ჰრწმენეს იგი, არა წარწყმდეს, არამედ აქუნდეს ცხოვრებაჲ საუკუნოჲ (იოვანე 3,15).
ჩვენთვის, ადამიანებისათვის, ჩვენი ხსნისა და ცხოვრებისათვის აღესრულა ეს ყოველივე. ადამიანი ხომ ყველაზე ძვირფასია ქმნილებათა შორის. იგი არის დიადიც და ძალიან მცირეც. მასშია ზეცის სიმაღლე და სიმდაბლე ჯოჯოხეთისა. ცხოვრება განსაცდელია; მიზანი - განღმრთობა. ოღონდაც მარადიული ნეტარება ამქვეყნიური ყოფით, ღვთის მცნებისა და ნების აღსრულებით უნდა დავიმკვიდროთ, ჩვენი კუთვნილი ჯვრის უდრტვინველი ტარებით უნდა მოვიპოვოთ.
ცხოვრების გზაზე ჩვენს გვერდით მრავალი სხვაც მოაბიჯებს. ჩვენ ერთმანეთისაგან ჯვრის სიმძიმე განგვასხვავებს. ზოგის ჯვარი ძნელად სატარებელია, ზოგისა - მსუბუქი, „ურთიერთარს სიმძიმე იტვირთეთ და ესრეთ აღასრულეთ შჯული იგი ქრისტესი“ (გალატ. 6,2), - გვარიგებს მოციქული პავლე.
ვაკეთებთ კი ამას? - სამწუხაროდ, ხშირად არა.
ეფესელთა მიმართ ეპისტოლეში ვკითხულობთ: „განიშორეთ რქუენ პირველისა მისებრ სლვისა თქუენისა ძუელი იგი კაცი, განხრწნილი გულის თქუმისა მისებრ საცთურისა, და განახლდებოდეთ თქუენ სულითა მით გონებისა თქუენისაჲთა და შეიმოსეთ ახალი იგი კაცი, ღმრთისა მიერ დაბადებული, სიმართლითა და სიწმინდითა ჭეშმარიტებისაჲთა. ამისთჳს განიშორეთ ტყუილი, იტყოდეთ ჭეშმარიტსა კაცად-კაცადი მოყუასისა თჳსისა თანა, რამეთუ ვართ ურთიეთარს ასოებ“ (ეფეს. 4,22-25).
ძველი კაცი კვლავ ჩვენშია, ჩვენ შორისაა.
ცოდვამ გაყო კაცთა მოდგმა. გაყო ამპარტავნებით, სიძულვილით, მრისხანებით, შურით, ცილისწამებით... ხშირად არ ძალგვიძს, დავძლიოთ ეს გამთიშველი ძალა, რომელიც ჩვენს ხედვას არასწორ მიმართულებას აძლევს და რომლის გამოც პიროვნების ცხოვრების ნამდვილ სახეს დამახინჯებულად აღვიქვამთ და მას მივიჩნევთ რეალურად.
სულიერი სრულყოფის კიბეზე ორ მადლს აყავს ადამიანი: უკვდავებასა და სიწმინდეს.
ორ ძალას შთაყავს კაცი ჯოჯოხეთამდე: ცოდვასა და სიკვდილს.
სიკვდილი და უკვდავება! რა ხშირად იმყოფებიან ისინი გვერდიგვერდ. ხშირია მათი თანაარსებობა ერთ ოთახშიც კი, მშობლებსა და შვილებს, დებსა და ძმებს შორის (ძნელია, მაგრამ მათ რომ ერთად ცხოვრება შეძლონ, ერთმანეთის სიმძიმე უნდა იტვირთონ, უნდა დაუთმონ ერთმანეთს).
ღმერთმა ადამიანს მიანიჭა უკვდავება და ამავე დროს - თავისუფალი ნება. არჩევანი ჩვენზეა, რას მივყვებით: სიმართლის საქმეთ - სიწმიდეს, თუ ცოდვის გზას - სიკვდილს?
ცნობილი ფილოსოფოსის ვლადიმერ სოლოვიოვის სტატიაში „ცხოვრების სულიერი საფუძვლები“ წერია: „ჩვენ ცოდვის სამ მთავარ სახეს ვიცნობთ: მგრძნობელობითს - ხორციელ ცოდვას ანუ ავხორცობას, რომლის საწყისი ფორმა შობს ცოდვას, ხოლო ჩაღენილი ცოდვა - სიკვდილს. შემდეგ მოდის ბუნებითი ცოდვა - თავდაჯერებულობა ანუ თვათგანდიდება. მას თან სდევს ცდომილება, შეცდომისას კი სიჯიუტე სათავეა ტყუილისა და სიცრუისა. და ბოლოს ჩვენი სულისმიერი ცოდვა - ძალაუფლების მოყვარება, რასაც ძალმომრეობამდე მივყავართ. ძალმომრეობა კი მთავრდება მკვლელობით. ასეთია გზა ცოდვისა“.
თუ მოვლენებსა და საკუთარ თავს მთელი სიღრმით დავუკვირდებით, შიში შეგვიპყრობს: იქნებ ცოდვამ ისე დაგვრია ხელი, რომ უკვე ვეღარ შევძლებთ გამოსწორებას და აღარ არის ხსნა ჩვენთვის?
გადარჩენა ძნელია, მაგრამ არა შეუძლებელი და იგი უფალმა მოგვანიჭა. მისი მადლი რწმენით მიმღებელ დავრდომილთა აღმადგინებელია, ნაკლულევანთა აღმავსებელი, ესაა ჩვენი განმათბობელი ღვთაებრივი სიყვარული, რომელსაც არა აქვს საზღვარი. იგია წყალობა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესი და სიყვარული ღვთისა მამისა და ზიარება სულისა წმიდისა.
სიყვარული მრავალგვარად განისაზღვრება. მის შესახებ მსჯელობენ ღვთისმეტყველნი, ფილოსოფოსნი, მწერლები, სოციოლოგები... ცნობილია, თუ როგორ ვლინდება იგი ჩვენში, გარემო სამყაროში, მაგრამ კითხვას: კონკრეტულად რა არის სიყვარული? - დღემდე ვერავინ გასცა პასუხი. ეს იმიტომ, რომ სიყვარული ღვთაებრივი წარმოშობისაა; იგიც ღმერთივით შეუცნობელი და გამოუთქმელია, ისეთივე დაუსაბამო და უსასრულოა, როგორც უფალი.
დიახ, სიყვარული მარადიულია, ოღონდ საუკუნეთა მანძილზე იგი განსხვავებული ძალით იჩენდა ხოლმე თავს.
მაცხოვრის ამქვეყნად მოსვლამდე სიყვარული იმდენად იყო კაცთა შორის გამოვლენილი, რამდენადაც შეეძლოთ მათ ამის დატევა. უფალმა თავისი განხორციელებით, ცხოვრებით, ჯვარცმითა და აღდგომით ადამიანი სულიერი სრულყოფის ახალ საფეხურზე აიყვანა, ზეციური ნათლით განაბრწყინვა, ღვთაებრივ სიყვარულს აზიარა.
მას რომ მივეახლოთ, სიტყვით და საქმით ქრისტიანულად უნდა ვიცხოვროთ, უნდა დავძლიოთ ვნებები და ცოდვისმიერი მისწრაფებები, მაშინ სული ჩვენი იქცევა სპეტაკ ტაძრად და უფალი ღირს გვყოფს, მასში დაივანოს.
ამ სულიერ ბრძოლაში გამარჯვება გმირობის ტოლფარდია.
წმიდა მოციქული პავლე გვარიგებს: "მთელი ქონება რომ გლახაკთ დაურიგო, ხორცი შენი რომ ცეცხლს მისცე გვემად, ადამიანთა და ანგელოზთა ყველა ენა რომ შეისწავლო, წინასწარმეტვველის ნიჭითაც რომ იყო დაჯილდოებული და ქვეყნის ყგელა საიდუმლოს ფარდა ჰქონდეს შენთვის ახდილი, რომ გქონდეს ყოველგვარი ცოდნა და რწმენა, მთების გადაადგილებაც რომ შეგეძლოს და სიყვარული კი არ გქონდეს, მაინც უხმარი სპილენძი იქნები, არარაობა იქნები შენ" (I კორინ. 13,2), რადგან არ იქნება შენში მთავარი მხსნელი ძალა - სიყვარული, რომელიც არის მომცველი ყოველთა მცნებათა და აღსრულება მათი.
სიყვარული არ ეძიებს თავისას, რადგან თავისუფალია თავისმოყვარების ეგოისტური გრძნობისაგან. „სიყვარული სულგრძელ არს და ტკბილ, სიყვარულსა არა შურნ, სიყვარული არა მაღლოინ, არა განლაღნის, არა სარცხვნელ იქმნის... არა განრისხნის, არად შეჰრაცხის ბოროტი, არა უხარინ სიცრუესა ზედა, არამედ უხარინ ჭეშმარიტებასა ზედა, ყოველსა თავს-იდებნ, ყოველი ჰრწამნ, ყოველსა ესავნ, ყოველსა მოითმენნ“ (I კორინ. 13,4-7).
ღმერთი, მოყვასი და მე - აი, ის ღვთაებრივი სამკუთხედი, რომელიც სიყვარულით უნდა იყოს შეერთებული. თუ ამ სამთაგან თუნდაც ერთი რგოლი დაირღვა, დაირღვევა თვით სიყვარული. დამდამბლდება იგი, ავხორცობად გადაიქცვვა და ბოლოს განქარდება კიდეც.
ის, ვისი ცხოვრებაც ღვთის რწმენასა და სიყვარულზეა დაფუძნებული, აუცილებლად იქნება ღვთის მოშიში, პატივს მიაგებს მშობლებს, შეიყვარებს მოყვასს, არ მოიპარავს, არ ხელყოფს სხვის სიცოცხლეს, არ დასწამებს ცილს ადამიანს, თავისუფალი იქნება შურისგან, იცხოვრებს ეკლესიურად და უსურვებს ყველას მას, რაც თავისი თავისთვის უნდა, რადგან ჭეშმარიტი სიყვარული მოიცავს ქრისტიანის ცხოვრების ყველა მხარეს, განსაზღვრავს და საფუძვლად ედება ურთიერთობას პიროვნებასა და შემოქმედს შორის, ადამიანთა შორის.
სიყვარული ღვთისა და კაცისა, სიყვარული ადამიანთა შორის გამოვლენილი - აი მთავარი თემა სახარებისა.
სიყვარულისა და მოწყალების შესანიშნავ მაგალითებს ვხვდებით წმიდა მამათა ცხოვრებაშიც. აი ერთი მათგანი:
იყო ვინმე სერაპიონი, წარმოშობით ეგვიპტელი. გამოირჩეოდა იგი ქვეყნიურ კეთილდღეობათა მიმართ გულგრილობით, ამიტომაც შეარქვეს მშვიდი, აუღელვებელი. წერა-კითხვა რომ ისწავლა, მთელი წმიდა წერილი დაიზეპირა და თავის მთავარ საქმედ სახარების ქადაგება აირჩია.
ერთ ქალაქში ოც მონეტად მონად დაუდგა წარმართ მსახიობებს. მათთან ერთად ცხოვრობდა, მათთვის შრომობდა და თან გამუდმებით უქადაგებდა ღვთის სიტყვას. ბოლოს მიაღწია იმას, რომ ყველანი გააქრისტიანა და დაარწმუნა, დაეტოვებინათ წარმართთა თეატრი.
როცა ისინი მოინათლნენ, გადაწყვიტეს, მონობიდან გაეთავისუფლებინათ სერაპიონი. მაშინ ღირსმა მამამ უთხრა, რომ იგი მონა არ ყოფილა და რომ ემსახურებოდა მხოლოდ მათი გადარჩენისა და ჭეშმარიტების გზაზე დაყენებისთვის. მსახიობებმა სთხოვეს სერაპიონს, რომ მათთან დარჩენილიყო და სულიერი მამობა გაეწია, მაგრამ უარი მიიღეს. წმიდა სერაპიონმა დაუბრუნა ის ოცი მონეტა, თვითონ კი გაემგზავრა სხვა ქალაქებისა და სოფლებისაკენ სხვა გაჭირვებულთა დასახმარებლად.
ხშირად გაიგონებთ ნათქვამს: სიყვარული უნდა გვქონდეს, მაგრამ სამართლიანობაც აუცილებელიაო.
როცა სიყვარულზე, მშვიდობაზე, ადამიანთა ურთიერთდამოკიდებულებაზე და მათ შორის კეთილგანწყობაზე ვსაუბრობთ, ვერ დავივიწყებთ ისეთ მნიშვნელოვან საკითხს, როგორიცაა სამართლიანობა.
სამართლიანობა არ არის მხოლოდ იურიდიული ან განყენებული ფილოსოფიური აზროვნების გამოვლინება, არამედ ჩვეულებრივი, ცხოვრებისეული ზნეობრივი გრძნობა.
და მაინც, რა არის სამართლიანობა?
ზოგიერთები სამართლიანად მიიჩნევენ მხოლოდ მას, რაც შეესატყვისება მათ აზროვნებასა და უფლებებს. ანუ სამართლიანია ის, რაც მათთვის ხელსაყრელი და სასარგებლოა.
სამართლიანობა იმ კაცისა, ვინც მხოლოდ თავის უფლებებს იცავს და არ აქცევს ყურადღებას სხვათა გაჭირვებას, სხვათა წუხილს, რა თქმა უნდა, ვიწრო ეგოიზმიდან მოდის.
ჭეშმარიტი სამართალი შეიძლება იყოს მხოლოდ იქ, სადაც წონასწორობაა ჩემსა და სხვას შორის. ვექცევი თუ არა სხვას ისე როგორც საკუთარ თავს. ეს კი გამოცდილებით ვიცით, რასაც ნიშნავს: იმის მიუხედავად, კარგია ჩვენი საქცივლი თუ ავი, თავი მაინც გვიყვარს და შეცდომებსაც ადვილად ვპატიობთ.
სამართლიანობა მოითხოვს, ასეთივე დამოკიდებულება გვქონდეს სხვათა მიმართ. ეს არის ადამიანთა ურთიერთობის გაცილებით მაღალი და სრულყოფილი საფეხური, დაფუძნებული სიყვარულზე და მოწყალებაზე. იგი აღემატება სამართლიანობის მდაბალ სახეს, რომლის ნიღაბს ხშირად ისინი იფარებენ, რომელთაც არა აქვთ თანაგრძნობა და სიყვარული მოყვასისა და განიკითხავენ მათ.
აი, რას ბრძანებს წმიდა თალასი:
„ვითარცა ჭაობსა შინა არა იპოვების ნელსაცხებელი, ეგრეთვე არცა სულსა შინა ძვირისმოჴსენისასა, სუნნელებაჲ სიყვარულისაჲ. სიკუდილი სულისაჲ არს სიძულვილი მოყვასისაჲ და ესე აქუს და ამას იქმს ძჳრისმეტყველისა სული“.
განმკითხველნი უფრო ხშირად ისინი არიან, რომელნიც შურის ტყვეობაში იმყოფებიან, ანდა საკუთარ თავს არ იცნობენ. თითოეული ჩვენგანი ხომ მონაა ცოდვისა. გაფაქიზებული მზერა ადვილად ამჩნევს საკუთარი შინაგანი სამყაროს ნაკლოვანებას და ეს ათავისუფლებს მას სხვათა განსჯისაგან.
უდიდესი მოღვაწე, გრიგოლ ღვთისმეტყველი წერს: „მე შენ მოგმართავ, სხეულო ჩემო, განუკურნელო, ფარისეველო შენ მტერო ჩემო და მოძულეო. შენ ნადირი ხარ ვერაგულად მომფერებელი, საკვირველი ცეცხლი განმყინველი. და იქნებოდა სასწაული უდიადესი, ოდესმე მაინც, თუნდაც რომ ბოლოს, კეთილგანწყობა შენი მეხილა.
შენც, სულო ჩემო, ვინ ხარ, სით მოხვალ? ვინ მოგცა ტვირთი ხორცის ზიდვისა, ვინ მიგაჯაჭვა ამ ცხოვრებას და გაიძულა, გამუდმებით ისწრაფოდე დედამიწისკენ?
და თუ შენ, სულო, დაატარებ შენში ზეციურს, რა იქნებოდა, გაგემხილა საწყისი შენი. თუ შენ სუნთქვა ხარ ღვთაებრივი და მისი წილი, როგორც შენ ფიქრობ, მაშ, განუდექი სიცრუეს და გიწამებ მაშინ, როს მცირე ბიწიც შენს სიწმიდეს არ შეეხება“ (გრიგოლ ღვთისმეტყველი, მ., 1844, გვ.260-261).
ჩვენ რაღა გვეთქმის?!
ამქვეყნად გამეფებული წესი ცხოვრებისა შეიძლება სამ საფეხურად წარმოვიდგინოთ.
პირველი საფებური ძალისაა. იგი გულისხმობს სუსტთა და ძლიერთა შორის ბრძოლას არსებობისა და გადარჩენისთვის, როცა პირველნი მსხვერპლად ეწირებიან ძლავრთა ამა სოფლისათა, და ეს უკანასკნელნი კი ამას თვლიან ნორმალურ მდგომარეობად.
მეორე საფეხური კანონის საფეხურია. იგი არ ცნობს განსხვავებას პიროვნებებს შორის და ამართლებს პრინციპს, რომლის შესახებაც ჯერ კიდევ ძველი რომაელები ამბობდნენ: Dura lex, sed lex - მკაცრია კანონი, მაგრამ კანონია. კანონი ყველას უყენებს გარკვეულ პირობებს და სჯის, ვინც არ ემორჩილება მის წესებს.
მესამე საფეხური არის სიყვარულისა და თანაგრძნობისა. იგია გზა ქრისტიანული მოწყალებისა, როცა ერთნი გასცემენ ღვთის სადიდებლად, სხვანი კი იღებენ ასევე ღვთის სადიდებლად, ისე რომ არ შელახონ ერთმანეთის ღირსება. აქ მეფობს სული ქრისტესმიერი ძმური ერთობისა, რომელმაც არ იცის კეთილ საქმეში უკან დახევა, რათა აღსრულდეს სიტყვები უფლისა: "რომელი გთხოვდეს შენ, მიეც და რომელსა უნდეს სესხებად შენგან, ნუ გარე-მიიქცევი" (მათე 5,42).
საქმეში გამოვლენილი ქრისტიანული სიყვარული შინაგანი სრულყოფით მოიპოვება, რომლის მისაღწეგად წმიდა იოანე კიბის აღმწერელმა ოცდაათ სულიერ საფეხურზე ამაღლების აუცილებლობა გვიჩვენა.
ქრისტიანული სიყვარული სათავეს იღებს იქ, სადაც მთავრდება ეგოიზმი და იწყება თავდადებული მსახურება მოყვასისათვის, ოღონდ ისიც უნდა ვიცოდეთ, ვის როგორ დავეხმაროთ.
ხომ უაზრობაა, ფული მისცე მდიდარს, რომელსაც ესაჭიროება მორალური შეწევნა, უფრო დიდი შეცდომა კი ისაა, რომ ავადმყოფ, მშიერ და უსახლკარო კაცს მხოლოდ ზნეობრივი დახმარება შევთავაზოთ.
კარგად არც მაშინ ვიქცევით, როცა ვცდილობთ, სხვას იძულებით მოვახვიოთ ჩვენი აზრები, ჩვენი შეხედულებები, თუნდაც რომ სწორი იყოს ისინი.
მთავარია, ჩვენ შევქმნათ იმის პირობები, რომ პიროვნება თვითონ მივიდეს ჭეშმარიტებამდე, თვითონ იგრძნოს, თვითონ აღმოაჩინოს სინამდვილე.
მე მინდა შოტლანდიელი ფილოსოფოსის - ბიატის ცხოვრების ერთი ფურცელი შეგახსენოთ.
მას ჰყავდა ვაჟი, რომელიც ძალიან უყვარდა და სურდა, მისთვის სასულიერო განათლება მიეცა. ამიტომაც ცდილობდა, ღვთის სიყვარული თავიდანვე გავღვივებინა მასში.
როდესაც ბავშვს 5-6 წელი შეუსრულდა და კითხვა ისწავლა, მამამ ასეთი გამოცდა ჩაუტარა: ბაღის ერთ კუთხეში, ხნულზე, ისე, რომ არავის დაენახა, შვილის სახელი დაწერა, კვლებში ყვავილების თესლი ჩაყარა, მერე მიწა მიაყარა და გაასწორა. რამდენიმე დღის შემდეგ ბიჭმა მამასთან მიირბინა და გახარებულმა უთხრა, რომ ბაღში თავისი სახელი ნახა ყვავილებით დაწერილი. მან გაიცინა და ისეთი სახე მიიღო, თითქოს ამას დიდ ყურადღებას არ აქცევდა. ბიჭი არ მოეშვა და აიძულა, წაჰყოლოდა იმ ადგილის სანახავად. როცა მივიდნენ, მამამ თავშეკავებით თქვა, რომ ამაში საკვირველი არაფერი იყო და იგი შემთხვევითობას მიაწერა. ბიჭი არ დაეთანხმა.
მაშ, მიგაჩნია, რომ შენი სახელი თავისით არ დაწერილა აქ? - ჰკითხა მამამ.
დიახ, - მტკიცედ მიუგო პატარამ.
ბოლოს მამამ აღიარა, თუ როგორ დათესა კვლებში ყვავილების თესლი და დაუმატა, რომ მსგავსად ამისა, არც სამყარო და მასში დაცული გასაოცარი წესრიგია თავისით შექმნილი, რომ იგი გამოვლენაა ღვთაებრივი გონისა და სიყვარულისა, ქმნილება ღვთის ხელისა.
დიახ, ცა, მიწა, ზღვა... მთელი კოსმოსი დიდი და ბრწყინვალე წიგნია უფლისა, რომელშიც უსიტყვოდაა განცხადებული ღმერთი. ჩვენ უნდა ვიცოდეთ ამ წაგნის კითხვა, რომ სწორად ვიცხოვროთ. სწორად კი ვიცხოვრებთ მაშინ, თუ მართლმადიდვბელი ეკლესიის კანონებს აღვასრულებთ.
სათნო ვეყოთ ღმერთს, - აი ჩვენი ნეტარება.
ვიყოთ მუდამ მასთან - აი, ჩვენი მოწოდება.
„უმეტეს ყოველთა შეიყვარეთ ღმერთი, - გვარიგებს ეფრემ ასური, ვისაც წრფელი გულით უყვარს იგი, მისი გონება მუდამ ზეცისკენ ისწრაფვის, იქიდან იღებს ის სულიერ საზრდოს, იქიდან ნათლდება, იქიდან ივსება იგი ღვთაებრივი სიყვარულის სიტკბოებით“.
მწერლები, სოციოლოგები, ფილოსოფოსები დღეს აყენებენ კითხვას: აქვს კი მომავალი სიყვარულს? და თუ აქვს, როგორი იქნება იგი?
ჩვენ ვცხოვრობთ მატერიალურ-ტექნიკური პროგრესის საუკუნეში, მატერიალურ სიუხვეთა დაგროვების ხანაში, როცა ხშირად გვავიწყდება ჩვენი უკვდავი სული, გვავიწყდება სიყვარული, ზნეობრივი ღირებულებები.
ვერც ვგრძნობთ, რომ გვაკლია სულიერი საზრდელი, ნდობა და კეთილგანწყობა. ადამიანი გახდა როგორღაც გულქვა, დაუნდბელი, ჩაიკეტა თავის თავში.
ქრისტიანული ერის მეოცე ასწლეულმა ღრმა კვალი დატოვა კაცობრიობის ისტორიაში. ეს არის ამაყი საუკუნე, საუკუნე ნგრევისა და შენებისა, საუკუნე სავსე ტკივილით, ტანჯვით, ღირებულებათა გადაფასებით, გამორჩეული დიდი მიღწევებით და ამავე დროს სულიერი სიღატაკით ნიშანდებული. საუკუნე ბრძოლისა და განყოფისა.
მიუხედავად ყოველივე ამისა, ჩვენ ვართ იმედით, რომ აზროვნების წინსვლასთან ერთად, ღვთის კურთხევით, სულიერადაც განვვითარდებით, ვპოვებთ ჩვენში ძალას, რომ განვთავისუფლდეთ მატერიის მონობისაგან, ტექნიკის შემოტევისაგან და ჩვენი გონების ამპარტავნებისაგან, გვწამს, რომ შევძლებთ ღვთის, საკუთარი თავისა და მოყვასის დანახვას,
დღეს ბევრს ვლაპარაკობთ გარდაქმნაზე. მადლობა ღმერთს, რომ ეს პროცესი დაიწყო. მაგრამ ისიც არ უნდა დავივიწყოთ, რომ გარდაქმნა, უპირველეს ყოვლისა, ჩვენს სულსა და აზროვნებას უნდა შეეხოს და მერე უნდა გამოვლინდეს გარეგნულ ფორმებში.
თუ არ შეიცვლება ჩვენი შინაგანი სამყარო, ჩვენი ყველა მცდელობა ამაო იქნება. უნდა ვეცადოთ, აღვზარდოთ ადამიანი შემოქმედებითად, ისე, რომ იგი გრძნობდეს მასზე დაკისრებულ მოვალეობას, აღიქვამდეს ჩვენს სახლს, დედამიწას, როგორც ერთიანს, მთლიანს, რომლის ჭერქვეშ ყველამ მშვიდობიანად უნდა იცხოვროს.
მაგრამ არც მხოლოდ მშვიდობიანი ყოფა არის საკმარისი. აუცილებელია ცხოვრება რწმენით, იმედით, სიყვარულით, ანუ მაცხოვრის მცნებებით.
თუ ვერ განვეშორებით მტრობას, ვერაგობას, ბოროტებას, შურსა და რისხვას და ყოველ საქმეთ ღვთისა და ჩვენს შეურაცხმყოფელს, ვერც აღდგომის დღესასწაულის ძალას ვიგრძნობთ.
დღეს უფალი, მართალია, გვიხმობს სიხარულად, მაგრამ იგი, უპირველეს ყოვლისა, მოგვიწოდებს სინანულისთვის, სიყვარულის, თანაგრძნობისა და მოწყალებისთვის, ლოცვის, მარხვისა და ცოდვათა შენდობისათვის. ამიტომაც წერს ძველ მოღვაწეთაგან ცნობილი აბბა ევაგრე, რომ უფლის პასექი ბოროტების სიკეთით შეცვლააო.
მეც გისურვებთ ამ ღვთის სათნო ფერისცვალებას, ძველი კაცის ძველი სამოსელის ქრისტეს სიყვარულის ახალი ბრწყინვალე სამოსით შეცვლას, რათა დაიმკვიდროთ სასუფეველი ღვთისა.
„აღდეგ რა ქრისტესთან ერთად, - ბრძანებს გრიგოლ ღვთისმეტყველი, - ახალ ქმნილებად იქმენ, რომელი განმზადებულ არს კეთილ საქმეთა აღსრულებად. დე, განახლდეს სრულად ცხოვრება შენი და გზა შენი მოღვაწებისა განახლდეს სრულად“.
სააღდგომო ეპისტოლე წმიდა გრიგოლ ღვთისმეტყველისვე სიტვებით მინდა დავამთავრო: „შეკრიბეთ საუნჯე დაუსრულებელთა საუკუნეთათვის... დროში აშენებულს დროვე დაარღვევს“.
ყოვლადუსამღვდელოესნო მიტროპოლიტნო, მთავარეპისკოპოსნო და ეპისკოპოსნო, ღირსნო წინამძღვარნო და დიაკონნო, ღვთისსაყვარელნო ბერ-მონაზონნო, ღვთივკურთხეულნო ივერნო, საზღვარგარეთ მცხოვრებო თანამემამულენო, შვილნო საქართველოს სამოციქულო ეკლესიისა, გილოცავთ წმიდა პასექის დიად დღესასწაულს.
მოვედით და იხარებდით ტრაპეზსა ზედა ქრისტეს აღდგომისასა. „ვიყუარებოდეთ ურთიერთას, რათა ერთობით აღვიარებდეთ მამასა და ძესა და წმიდასა სულსა“.
ქ რ ი ს ტ ე ა ღ დ გ ა !
ჭ ე შ მ ა რ ი ტ ა დ ა ღ დ გ ა !
აღდგომა ქრისტესი,
თბილისი, 1988 წ.
სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II
„ეპისტოლენი, სიტყვანი, ქადაგებანი“, ტომი I, თბილისი, 1997 წ.
